Een bushalte die tot nadenken stemt

Bushalte van Barend van Hoek, geplaatst op de Kenniscampus (Zandlaan) in Ede. 

In Ede is men erin geslaagd een wijk waarin een aantal zelfstandige scholen gevestigd was, om te vormen tot een Kenniscampus. Hekken zijn verdwenen, de inrichting van wegen, fiets- en wandelpaden is meer dan voorheen afgestemd op verblijf en veiligheid. Enkele schoolgebouwen en een aantal studentenflats zijn er nieuw,  opleidingen die er al langer gevestigd waren hebben hun gebouwen gerenoveerd, vervangen en uitgebreid. Naar goed gebruik is een deel van de bouwsom gereserveerd voor kunsttoepassingen. Uiteindelijk zal het gaan om twee kunstwerken, aan weerszijden van de Zandlaan waar zich de centrale bushaltes bevinden.  Eén ervan, ontworpen door Barend van Hoek,  is kort geleden onthuld. Het andere werk, een aan de buitenzijde mysterieus ogend grijs betonnen huisje van het architectenduo Zeinstra-Van Gelderen, kan pas begin 2017 worden geplaatst.

Als thema voor de kunsttoepassingen is gekozen voor de leefwereld van de jeugd. Op de Kenniscampus zijn dagelijks enkele duizenden scholieren en studenten, in leeftijd uiteenlopend van twaalf tot zo’n vijfentwintig jaar. Er zijn middelbare scholen, een ROC en verschillende opleidingen die MBO en HBO-onderwijs aanbieden. Met de keuze voor Barend van Hoek heeft de gemeentelijke Commissie Beeldende Kunst het verhalende aspect de voorkeur gegeven boven praktijkervaring met het plaatsen van kunst in de openbare ruimte. Tekenaars en schilders komen vaak niet in aanmerking voor monumentale opdrachten, omdat altijd een vertaling nodig is van papier of doek naar een weerbestendige ondergrond. Het heeft niet alleen consequenties voor de materiaalkeuze, maar dikwijls ook voor de subtiliteit van de afbeelding. Op papier zijn meer nuances en fijne details mogelijk dan op een ondergrond van beton, steen of kunststof.

Bij de bushalte van Barend van Hoek is voor dat laatste een goede oplossing gevonden. Hij mocht zijn schildering direct op witte tegels aanbrengen, die daarna opnieuw de oven ingingen om afgebakken te worden. Bij dat proces brandt de voorstelling in de tegels, met behoud van alle grijstinten en finesses van het handwerk. Van Hoek heeft aan de voorzijde, waar zich het opstapperron bevindt, een drukke stripachtige tekening gemaakt vol hints naar het denken, het leren en het levenspad van de (jonge) mens. Aan de achterzijde staat meer dan levensgroot een meisje op de bus te wachten, een beker koffie in de ene,  een telefoonscherm in de andere hand. Het is een tijdsbeeld waarvan te hopen valt dat het eens gedateerd raakt. Zo’n clustering van scholen en het algemene gebruik van moderne communicatietechniek zien wij nu als ‘de moderne tijd’. Voor een groot deel zijn het natuurlijk uiterlijkheden waar we binnen enkele decennia met nostalgie op terugkijken. Wat blijft is het wachten. Vandaag  is het wachten op de bus, elke dag is het wachten op later, de toekomst die met zekerheid naar ons op weg is, maar waarvan niemand het dienstrooster kent.