Bergkerk Deventer, 9 juli t/m 21 augustus 2022
Dit is een ogenschijnlijk simpele expositie: Deventer boekenstad, Bergkerk boekenkast. Maar de eenvoud is bedrieglijk. Een expositie over taal en boeken in de kunst, dat geeft een vermoeden van overzichtelijkheid.
Maar de taal in deze tentoonstelling is dikwijls moeilijk leesbaar. Het handschrift is individueel, de boodschap is persoonlijk. Of de boodschap is onpersoonlijk en gecodeerd. Of beide tegelijk: de taal en het teken zijn in het contact tussen spreker en ontvanger tot een code geworden die veel meer zegt dan wat de kale woorden uitdrukken.
Iets dergelijks is er aan de hand met het boek. Het boek heeft een reputatie van ordelijkheid. Die heeft het waarschijnlijk te danken aan het principe van inbinden, dat zowel inbinden betekent als inbinden. Maar de ware boekenmaker en schrijver binden niet in. Voor hen is het boek een onuitputtelijk medium, een vorm waar alles in past.
Een pak papier dat kan helpen bij het ordenen, in kaart brengen, registreren.
Een foedraal in een handzaam formaat dat tien of twintig schilderijen kan bevatten.
Een object om te versieren, te koesteren, te overdenken.
Voor de boeken in de tentoonstelling geldt dat ze moeilijk of zelfs helemaal niet leesbaar zijn. Er staat geen tekst in, of de tekst is verminkt, uitgesneden en verkeerd terug geplakt. En als ze soms toch leesbaar zijn, dan heeft u daar nu niets aan want wij hebben ze achter slot en grendel opgeborgen. Ze zijn tot beeld geworden, tot object.
En toch, houd ik staande, zijn het ook gebruiksvoorwerpen. In die functie kunnen we ze niet beschikbaar stellen. Wat heb ik er dan aan, vraagt u zich af. Ik doe een paar suggesties.
U mag ze inzien als uw belangstelling zo ver gaat.
Sommige zijn te koop.
Maar ook zoals ze hier liggen, achter glas, kunnen ze hun werk doen. Een titel, een omslag of illustratie, een inkijkje kan dikwijls al de verbeelding op gang brengen. Eén boek kan dat effect hebben, en zestig boeken nog veel meer omdat ze ook iets met elkaar aangaan.
Zo is deze expositie bedoeld. Om iets op gang te brengen. Raadpleeg het register van deelnemende kunstenaars op het affiche bij de ingang, of beter nog: raadpleeg het register van onderwerpen dat aan bod komt, en u krijgt een idee van de reikwijdte van deze verzameling.
Van angst tot zelf kiezen, van verleiding tot geen nut, de expositie heeft oog voor alles wat het leven onoverzichtelijk maakt.